Inspraak (1) "Gezondheidsaspecten bij de Nuon biomassacentrale Diemen"

De lucht in Diemen is verre van schoon. Luchtvervuiling in Diemen ontstaat door verkeer, industrie, luchtvaart en scheepvaart. Ook houtkachels en open haarden vervuilen de lucht lokaal sterk.
Door Willy Woldring

Onderstaande tekst werd door Frieda van Essen op 17 januari uitgesproken in de informatieve raadsvergadering.

"De belangrijkste componenten van de luchtverontreiniging naast CO2 worden gevormd door stikstofdioxiden, zwaveldioxide, koolmonoxide en aromatische koolwater-stoffen.

"Luchtvervuiling komt het lichaam binnen via de longen. Fijnstof bestaat uit deeltjes van verschillende grootte en samenstelling. Roet (uitgestoten door verbranding bijvoorbeeld uit verkeer of houtkachels) en fijn- en ultrafijnstof zijn het meest schadelijk voor de gezondheid. Deze dringen het makkelijkst door tot diep in de longen, blijven daar zitten en richten schade aan. Het ultrafijnstof komt zelfs in de bloedbaan terecht en kan voor hart- en vaatziekten zorgen. Dit is een gevaar voor zowel gezonde als ongezonde longen.
Stikstofoxiden bestaan onder meer uit stikstofdioxide (NO2). Deze gassen ontstaan bij verbranding, vooral in het verkeer. Dieselauto’s zijn een grote bron van stikstofoxiden. Wordt er veel stikstofdioxide gemeten, dan is dat een aanwijzing dat er ook andere vervuilende stoffen aanwezig zijn in de lucht. NO2 is schadelijk voor de gezondheid.

Verzamelnaam 'fijnstof'
"Fijnstof is een verzamelnaam voor alle zwevende deeltjes die kleiner zijn dan tien micrometer, dit wordt aangeduid met PM10. Ter vergelijking: één hoofdhaar is ruim vijf keer dikker! Fijnstof wordt onderverdeeld in verschillende maten: de meest voorkomende zijn PM10, PM2,5 en PM0,1. Het Longfonds (voorheen Astmafonds) pleit zelfs voor stookalarm voor houtrook omdat dit zodanig veel fijnstof bevat dat het een ernstige vervuiling van de lucht veroorzaakt.
Fijnstof en met name ultra-fijnstof in de lucht kan schadelijke effecten op de gezondheid hebben. De EU heeft daarom grenswaarden voor fijnstof en ultra-fijnstof vastgesteld. Dit is gebaseerd op internationaal geaccepteerde inzichten over de gezondheidseffecten van fijnstof. Er is geen veilige limiet bekend voor fijnstof.
Bij zowel kortdurende blootstelling aan hoge concentraties fijnstof als langdurige blootstelling aan lagere concentraties treden gezondheidseffecten op. Deze kunnen leiden tot blijvende negatieve gezondheidseffecten zoals verminderde longfunctie, verergering van luchtwegklachten en vroegtijdige sterfte. Het meest herkenbare is de kortademigheid die kan ontstaan, astma en COPD.
Fijnstof is schadelijker dan tot nu toe veelal gedacht. Er is bij blootstelling sprake van een ruim 20 procent hogere kans op longkanker, maar ook hart- en vaatziekten treden in verhoogde mate op.
Bij kinderen schaadt het de ontwikkeling van hun longen en hersenen, waar ze altijd last van blijven houden.

Gezondheidseffecten van houtrook
"Het RIVM waarschuwt voor de grote hoeveelheid fijnstof uitstoot van biomassa (hout) stook. Passages uit het rapport 'Gezondheidseffecten van houtrook' (RIVM) laten zien dat in het algemeen geldt dat hoe meer luchtverontreiniging er in een bepaald gebied is, hoe meer gezondheidsschade er zal optreden.
Op basis van de huidige inzichten blijft het vanuit gezondheidsoogpunt raadzaam om emissies van fijnstof, van welke bron dan ook, in de buitenlucht te beperken. Epidemiologische studies in gebieden met een hoge bijdrage van houtrook of biomassaverbranding aan fijnstof in de winter laten zien dat een verhoogde concentratie fijnstof geassocieerd is met een verhoging van het aantal ziekenhuisopnamen voor luchtwegaandoeningen. In Nederland zijn jaarlijks 16.000 spoedopnames in het ziekenhuis door ongezonde lucht en 12.000 mensen overlijden vroegtijdig door ongezonde lucht.

Longfonds
"Fijnstof heeft grote invloed op de gezondheid van mensen, het Longfonds waarschuwt daar al jaren voor.
Een biomassa-centrale geeft nog vele onzekerheden ten aanzien van de gezondheidsbescherming. Ook al zouden de waarden van de verontreinigende stoffen en fijnstof binnen de EU limieten vallen, dan moeten de emissiewaarden van de centrale en de vervuiling die wordt veroorzaakt door de bedrijfsvoering van een dergelijke verbrandingscentrale daar nog bij worden opgeteld. Dat is niet in te schatten en kan slechts duidelijk worden wanneer het wordt gemeten. Het RIVM ontwikkelde een conceptprotocol om de gezondheidsimpact van biobrandstoffen te meten.

"De onzekerheid over effecten van fijnstof op de gezondheid van de burgers in Diemen rechtvaardigt dat de gemeenteraad nader onderzoek vraagt om een afgewogen beeld te krijgen van mogelijke schade aan de gezondheid wanneer een biomassa-centrale dicht bij de bebouwde omgeving wordt geplaatst.

Lees in deze serie ook:
Inspraak (2) "Diemen klimaatneutraal in 2040 is onhaalbaar met biomassacentrale"

Teken de petitie: Geen biomassacentrale in Diemen: gevaar voor onze gezondheid